مضامین حرکت در شاهنامه

Authors

اسماعیل شفق

دانشگاه بوعلی سینا همدان سمیرا جهان رمضان

دانشگاه بوعلی سینا همدان

abstract

حرکت از اساسی ترین مؤلّفه های شعر حماسی است. فردوسی در شاهنامه با استفاده بجا از کلمات، وزن، عناصر حرکتی و تصاویر گوناگون مرتبط با حرکت مهارت خود را در توصیف حالات و عواطف شخصیت های شاهنامه در موقعیت ها و صحنه های مختلف رزمی- حماسی و بزمی- غنایی به نمایش گذاشته است. زمان و مکان در شاهنامه اغلب ذهنی و درونی است تا واقعی و کمّی و طبعاً حرکت نیز تابع این شرایط است. واژگان و افعالی که در بیان حرکات؛ بخصوص در صحنه های نبرد به کار رفته است، اغلب پویا و متحرّک هستند. در ساختمان این نوع کلمات از واج هایی که شدّت و صلابت را القا می کند، استفاده شده است تا جنبش و حرکت را بیشتر به مخاطب منتقل کند. برعکس، واژه هایی که در صحنه های بزمی و عاطفی به کار رفته انتقال دهنده حالات نرم و لطیف روحی است. صور خیال و عناصر داستانی همچون طرح، نقشه، توصیف و... نیز در ایجاد پویایی یا ایستایی حرکات و اعمال شخصیّت ها در موقعیّت های مختلف دخیل اند. هرچند قسمت عمده ای از تحرّک کلام در شاهنامه مدیون لحن حماسی آن است که حتی در موقعیّت های عاطفی نیز تغییری نمی پذیرد.گاهی معانی درونی کلمات نیز حرکات بیرونی را تفسیر و توجیه می کنند، مانند کلمه « اژدها» که حالت جنبش و پیچ و تاب آن بیانگر حرکت پر پیچ و خم نیزه و شمشیر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مضامین اخلاقی پرستاری در شاهنامه

مقدمه: فرهنگ زیربنای اخلاق جامعه را شکل می‌دهد و اخلاق پاسخی برای چرایی رفتار فراهم می‌کند. در علم پرستاری، اخلاق تعاملات پرستاری را معنادار می‌سازد. شاهنامه فردوسی شاهد معتبری برای ارزش‌ها و باورها و فرهنگ مردم ایران است. هدف از این مطالعه، انتزاع مفاهیم اخلاقی پرستاری از شاهنامه فردوسی می‌باشد. روش: این مطالعه از نوع تحلیل محتوی (Content Analysis) با رویکرد کیفی و شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها ...

full text

مضامین مشترک و متفاوت شاهنامه با چند حماسۀ معروفِ جهان

حماسه توصیف اعمال پهلوانی، مردانگی و افتخارات قومی یا فردی ملت‌هاست. از دیرباز تاکنون رابطۀ فرهنگی بین ملل مختلف وجود داشته است، با مطالعۀ حماسه‌های ملل گوناگون زمینه‌های مشترک زیادی میان این حماسه‌ها می‌توان مشاهده کرد. در نگاه نخست بسیاری از حماسه‌های ملی شبیه به نظر می‌رسند و حتی گاهی بسیار به هم نزدیکند و تفاوت‌ها در مواردی جزئی در حوزه‌های فرهنگی و مذهبی به چشم می‌خورد. تفاوت میان حماسه‌ها...

full text

مضامین مشترک شاهنامه و اوستا

عنوان این رساله «مضامین مشترک شاهنامه و اوستا» استمتن این تحقیق شامل دو گفتار می باشد که هر گفتار خود شامل چهار فصل است. فصل اول گفتار اول دین و مذهب، فصل دوم انسان و نیازهای انسانی، فصل سوم طبیعت و محیط زیست و فصل چهارم مکان و زمان نام دارد.در گفتار دوم بجز فصل اول آن که نیروها و عقاید اهریمنی نام دارد، عنوان سایر فصلها همانند گفتار نخست است. در این رساله سعی شده تا مضامین مشترک و مشابه میان د...

15 صفحه اول

تبیین مضامین گونة مقاومت در چارچوب علل اربعة ارسطویی با محوریت شاهنامه

گونة مقاومت، یکی از گونه‌هایی است که به شکل تئوری در عصر جدید مورد بحث و بررسی قرارگرفته‌است، اما این به معنای به‌وجود‌آمدن آثاری از‌این‌دست در عصر جدید و نبودِ نمونه‌های کلاسیک آن نیست. در ادبیات کلاسیک ما، به خاطر شرایط اقلیمی ایرانشهر نمونه‌های بسیاری از این گونه با مضامین گوناگون، به شکل ملی _ میهنی و نمونه‌های دیگر از این گونه، وجود ماهوی داشته‌است. بهترین مدعای ما در این زمینه شاهنامه است ...

full text

مطالعه تطبیقی مضامین نگار ههای شاهنامه بایسنقری و آثاری از نگارگری حماسی معاصر ایران*

یکی از منابع اصلی نقاشی ایرانی کتب ادبی بوده و از همه انواع ادبی مانند غنایی، حماسی، مذهبی و... در آثار نقاشی به کارگرفته شده است. از آن جا ادبیات حماسی و به ویژه شاهنامه فردوسی که به شرح دلاوری پادشاهان و قهرمانان ملی و ه مچنینمردم ایران پرداخته، بیش از انواع دیگر ادبی مورد توجه بوده است و در دوره های مختلف، هنرمندان ایرانی از مضامین این کتابارزشمند که یکی از ارکان اصلی ادبیات ایران را تشکیل م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)

جلد ۵، شماره ۴، صفحات ۶۵-۹۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023